Risicofactoren van een hoog cholesterol

Bij een verhoogd cholesterolgehalte wordt de kans op hart- en vaatziektes verhoogd. Als het cholesterolgehalte lange tijd te hoog is dan zal het zich in de vaatwand ophopen. Het gevolg is dat de bloedvaten nauwer worden of helemaal dicht slippen.

Omdat men niet merkt – door het ontbreken van symptomen – dat men een te hoog cholesterolgehalte heeft wordt een te hoog cholesterolgehalte ook wel de stille moordenaar genoemd.

Een verhoogd cholesterol kan uiteindelijk lijden tot:

• Een hartinfarct
• Een beroerte
• Nierschade
• Angina pectoris (pijn op de borst)
• Galstenen

Hartinfarct

Een hartinfarct wordt in de volksmond vaak aangeduid als hartaanval. In Nederland overlijden jaarlijks ongeveer 40.000 mensen als gevolg van hart- en vaatziekten. Door een onderbreking van de bloedtoevoer door de kransslagaderen sterft een deel van de hartspier af, een hartinfarct is dan het gevolg. De bloedtoevoer kan naar de hartspier kan ook onvoldoende worden door vernauwing van één of meer kransslagaders, dit worden ischemische hartziekten genoemd.

Een hartinfarct kan de dood tot gevolg hebben, leiden tot hartfalen of hartritmestoornissen. Een hoog cholesterolgehalte is één van de risicofactoren voor een hartinfarct. Andere risicofactoren zijn de leeftijd, erfelijkheid, diabetes, roken, overmatig alcohol gebruik, het mannelijk geslacht, onvoldoende beweging, overgewicht, ongezonde voeding en stress. Bij een combinatie van deze risicofactoren wordt het risico op een hartinfarct groter.

Beroerte

Een beroerte is een verstoring van de doorbloeding van de hersenen. De medische term voor beroerte is cerebrovasculair accident (CVA), hieronder vallen herseninfarcten en hersenbloedingen. Een beroerte kan leiden tot de dood of tot invaliditeit.

Afhankelijk van waar in de hersenen en hoe groot het gebied in de hersenen is waar de beroerte optrad kunnen er verschillende vormen van blijvende invaliditeit ontstaan. Zo kan één helft van het lichaam verlamt raken, kan er in één helft van het lichaam spasticiteit ontstaan, kan men aan één oog blind worden kan de spraak worden aangetast en kunnen zich problemen voordoen met het geheugen, concentratie en evenwicht.

Oorzaken van een beroerte zijn stoornissen in de cholesterolhuishouding. Bij een verhoogd LDL-cholesterol en bij een verhoogd HDL-cholesterol bestaat er een verhoogd risico op een beroerte. Andere risicofactoren voor een beroerte hebben veel overeenkomsten met de risicofactoren op een hartinfarct; hoge bloeddruk, suikerziekte, aderverkalking en roken.

Andere risicofactoren zijn hartritmestoornissen, boezemfibrilleren, hartkleplijden, endocarditis en hyperhomocysteïnemie. Verder hebben mannen meer kans op een beroerte dan vrouwen, speelt erfelijkheid een rol en wordt het risico groter naar mate men ouder wordt.

Nierschade

Men spreekt over nierschade als het bloed niet meer goed gefilterd wordt door de nier, er worden dan stoffen doorgelaten welke beter niet doorgelaten kunnen worden. Hierdoor kunnen in de urine essentiële voedingsstoffen zoals eiwitten in de urine komen.

De nier kan ook te weinig bloed filteren omdat de bloedvaten welke naar de nier lopen teveel vernauwd zijn. Het gevolg zal zijn dat er afvalstoffen in het lichaam achterblijven. De bloedvaten welke naar de nier lopen kunnen beschadigen en/of vernauwen als gevolg van een hoog cholesterolgehalte.

Een hoog cholesterol is één van de oorzaken van nierschade. Nierschade kan ook andere oorzaken hebben
zoals een infectie, nierstenen, hoge bloeddruk, diabets mellitus, roken, overgewicht en een te hoge bloeddruk. Ook langdurig gebruik van bepaalde medicijnen kunnen de nieren beschadigen.

Angina pectoris

Als de hartspier onvoldoende bloed krijgt ontstaat er een drukkend gevoel op het midden van de borst, die drukkende gevoel kan pijn doen. Angina pectoris is het gevolg van een vernauwing van de kransslagaders en kan opspelen als het hart sneller klopt, door inspanning of emoties. Er is dan sprake van een zuurstoftekort voor de hartspier.

De vernauwing van de kransslagaders kan het gevolg zijn van een hoog cholesterol. Andere risicofactoren van angina pectoris zijn roken, overgewicht, te hoge bloeddruk, erfelijkheid en diabetes.

Angina pectoris kan ook andere oorzaken dan vernauwing van de kransslagaders hebben, deze zijn hyperventilatie, een maagzweer, alvleesklierontsteking, ziekte van Bornholm, syndroom van Tietze, een paniekaanval of een galsteenaanval.

Galstenen

Circa 80% van de galstenen zijn cholesterolstenen. Deze galstenen zijn het gevolg van oververzadiging van de gal met cholesterol waardoor het cholesterol neerslaat. Naar schatting heeft 30% van de bevolking galstenen, met name bij de groep op hogere leeftijd.

Galstenen geven meestal geen problemen, maar kunnen het galkanaal tussen de galblaas en de dunne darm gaan blokkeren. Dit leidt tot heftige pijnen na het nuttige van een (vette) maaltijd en de galblaas kan gaan ontsteken. De ontstoken galblaas zal dan met de galstenen operatief verwijderd moeten worden.

Bestrijden van hoog cholesterol

Bij een hoog cholesterol kunt u met uw huisarts bespreken wat u zoal kunt doen om het cholesterol weer op normale niveaus te krijgen. Uw huisarts kunt u eventueel medicijnen voorschrijven of u doorverwijzen naar een specialist.

Een hoog cholesterol is vaak het gevolg van de verkeerde voeding. Een dieet wat vaak voor mensen met hoog cholesterol wordt aangeraden is het DASH dieet.

Het DASH dieet

DASH staat voor Dietary Approach to Stop Hypertension, dit dieet is oorspronkelijk ontwikkeld voor patiënten met een te hoge bloeddruk. Omdat bleek dat dit dieet ook een gunstig effect op het cholesterol heeft wordt het aangeraden voor mensen met hoog cholesterol. Daarnaast wordt het DASH dieet aangeraden aan diabetici en nierpatiënten.

Dat het DASH dieet een gunstig effect heeft op de cholesterolgehaltes is niet zo verwonderlijk, het dieet richt zich namelijk op gezonde voeding. Door het volgen van het DASH dieet wordt de bloeddruk lager, het cholesterol gaat omlaag en de bloedsuikerspiegel zal stabiel worden. Als er sprake is van overgewicht zal men tevens gewicht verliezen met het DASH dieet, met name in de eerste 4 weken zal men veel gewicht verliezen.

Het DASH dieet bestaat uit twee verschillende fase. In de eerste fase, welke 2 weken duurt, mag men geen fruitsuikers en snelle koolhydraten meer eten. Dit om insulineresistent te worden, hierdoor zal de behoefte aan suikerhoudende voedingsmiddelen verdwijnen. In de eerste fase mag men ook geen fruit meer eten vanwege de fruitsuikers.

In de tweede fase mag men weer fruit eten, behalve fruit bestaat het DASH dieet in fase 2 uit:

• Groente
• Peulvruchten
• Vis
• Gevogelte (kip, kalkoen)
• Noten
• Granen
• Zaden
• Magere zuivelproducten

Omdat het dieet bedoeld is voor het verlagen van de bloeddruk zal er zo min mogelijk zout gegeten mogen worden. Verder worden voedingsmiddelen met veel verzadigde vetten, transvetten en koolhydraten met een hoge glycemische index afgeraden.

Kijk hier voor meer en uitgebreide informatie over het DASH dieet.